Trước thực trạng ô nhiễm môi trường đang diễn ra, tình trạng thiếu nước sinh hoạt sạch ngày càng trở nên trầm trọng. Tại nhiều khu vực, người dân phải sử dụng cả nước ao hồ, sông suối, thậm chí là nước nhiễm bẩn để sử dụng. Nhằm góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng, Primer xin hướng dẫn các bạn cách lọc nước bằng than và cát.
Cách lọc nước bằng than và cát
Từ xa xưa, cách lọc nước bằng cát sỏi đã được sử dụng ở khá nhiều nơi. Đây là phương pháp kết hợp một số loại vật liệu lọc như cát thạch anh, cát vàng, cát đen, cát mangan, than hoạt tính, sỏi,… để tạo thành một vòng tuần hoàn khép kín. Nước sau khi chảy qua các tầng vật liệu này sẽ sạch trong và đủ tiêu chuẩn về nước sinh hoạt.
Các bể lọc nước bằng cát và sỏi giúp xử lý nước đầu nguồn, loại bỏ các tạp chất, hạt lơ lửng, kim loại,….. Mặc dù có rất nhiều công nghệ lọc nước mới đã ra đời nhưng bể lọc nước bằng cát và sỏi vẫn được rất nhiều gia đình Việt ưa chuộng. Đó là vì:
- Chi phí xây dựng thấp
- Hiệu quả lọc nước nước cao, có thể loại bỏ nhiều loại tạp chất, chất lơ lửng, kim loại có trong nước.
- Vật liệu lọc bền, thời gian vệ sinh vật liệu là khoảng 6 tháng/lần và có thể tái sử dụng nhiều lần.
- Xử lý được các kim nặng tồn tại trong nước.
- Dễ xây dựng, vận hành đơn giản và không cần bảo dưỡng nhiều.
>> Xem thêm: Các vật liệu lọc nước giếng khoan phổ biến, tốt nhất hiện nay
Các loại vật liệu trong bể lọc nước bằng cát và sỏi
Cách làm bể lọc nước bằng cát sỏi chuẩn sẽ có 7 loại vật liệu lọc nước sau:
- Than hoạt tính
- Hạt filox
- Cát vàng
- Sỏi thạch anh
- Cát thạch anh
- Cát đen
- Cát mangan
Mỗi loại vật liệu sẽ có những chức năng riêng, cụ thể là:
- Than hoạt tính
Tác dụng của than hoạt tính là giữ lại các tạp chất lơ lửng trong nước và hấp thụ các chất hữu cơ hòa tan, chất độc hại. Ngoài ra, than hoạt tính còn có khả năng ngăn ngừa, ức chế và loại bỏ một số mầm bệnh có trong nước.
Đặc biệt, than hoạt tính cũng rất hiệu quả trong việc khử mùi, khử màu, loại bỏ một số kim loại nhẹ, clo và hóa chất dư thừa (phân bón, thuốc sâu,…) có trong nước.
- Hạt Filox
Hạt filox chứa một lượng lớn mangan dioxit nên khi gặp kim loại nặng như mangan, sắt, asen,…. phản ứng khử sẽ xảy ra. Không chỉ vật, bên ngoài hạt filox còn được bao phủ thêm một lớp mangan có hàm lượng lên tới 50%. Nhờ đó, kim loại nặng được loại bỏ một cách hiệu quả nhất.
Ngoài ra, hạt filox còn có khả năng loại bỏ hoàn toàn các cặn bẩn có màu vàng trong nước cùng với mùi tanh do nước nhiễm sắt. Đồng thời, duy trì nồng độ pH chuẩn của nước.
- Cát thạch anh
Bên ngoài cát thạch anh có một lớp màng mỏng có thể thúc đẩy quá trình xử lý nước. Không chỉ vậy, cát thạch anh còn có tác dụng loại bỏ một số tạp chất lơ lửng và hấp thụ asen trong nước.
- Cát vàng
Tác dụng chính của cát vàng trong lọc nước là giúp nguồn nước trong hơn, giảm thời gian lọc và tăng chất lượng nước sau lọc.
- Sỏi thạch anh
Trong bể lọc, ngoài tác dụng lọc nước giống như cát thạch anh, sỏi thạch anh còn có vai trò làm vật liệu lót dưới đáy bể và là lớp đỡ cho các loại vật liệu khác.
- Cát đen
Tác dụng của cát đen là giữ lại các chất bẩn có kích thước lớn, đồng thời xử lý nước giếng khoan bị nhiễm phèn, nhiễm sắt bằng cách loại bỏ chúng.
Tác dụng chính của cát mangan trong hệ thống lọc là khử mangan. Ngoài ta, cát mangan còn được coi là một chất oxy hoá, giúp kết tủa sắt và một số chất độc hại khác có trong nguồn nước.
Hướng dẫn cách làm hệ thống lọc nước bằng than và cát đơn giản
Đối với hệ thống lọc nước cơ sở vừa và nhỏ, bạn nên xây bể lọc có kích thước mặt bể khoảng 1m2 hoặc dùng các bể nhựa, thùng Inox, thùng nhựa có thể tích từ 200 lít trở lên. Chiều cao tối thiểu của bể lọc là từ 1m.
Phía dưới đáy bể, bạn hãy chuẩn bị lưới Inox nhỏ hoặc ống lọc nhựa PVC Ф48 để làm ống thu nước. Ống thu này có tác dụng là ngăn không cho vật liệu lọc trôi ra ngoài theo dòng chảy của nước.
Về thứ tự của lớp vật liệu lọc, bạn hãy sắp xếp như sau:
- Lớp vật liệu lọc thứ 1: Sỏi thạch anh
Đổ lớp sỏi thạch anh hoặc sỏi biển xuống dưới đáy bể với chiều dày khoảng 10cm. Bạn không nên đổ nhiều vì lớp sỏi này chỉ có tác dụng làm thoáng, chống tắc ống lọc và thu gom nước chứ không có tác dụng lọc nước.
- Lớp vật liệu lọc thứ 2: Cát thạch anh
Đổ lên trên lớp sỏi thạch anh, độ dày vừa đủ vào khoảng 20cm.
- Lớp vật liệu lọc thứ 3: Cát mangan
Độ dày của lớp cát mangan là khoảng 15 – 20cm.
- Lớp vật liệu lọc thứ 4: Than hoạt tính
Bạn nên chọn vật liệu lọc than hoạt tính làm từ gáo dừa dạng hạt hoặc viên nén để khử màu, mùi và các tạp chất hữu cơ có trong nước. Độ dày thích hợp với than hoạt tính là 10 – 30cm.
- Lớp vật liệu lọc thứ 5: Hạt Filox
Hạt filox là lớp vật liệu rất quan trọng khi xây bể lọc xử lý nước nhiễm sắt, mangan, asen. Độ dày thích hợp với hạt filox là khoảng 10cm.
- Lớp vật liệu lọc thứ 5: Cát thạch anh
Cát thạch anh hoặc silica siêu lọc được đổ trên lớp vật liệu filox với độ dày khoảng 10 – 15cm,.
- Lớp vật liệu lọc thứ 6: Cát vàng
Trên lớp cát thạch anh, bạn hãy đổ thêm một lớp cát vàng dày khoảng 7 – 10cm.
- Lớp vật liệu lọc thứ 7: Cát đen
Cát đen là lớp trên cùng của bể lọc nên bạn hãy trải thật đều và phẳng để đảm bảo tính thẩm mỹ nhé. Với lớp cát này, độ dày thích hợp sẽ là khoảng 10cm.
Phía trên cùng của bể lọc sẽ là bộ trộn khí hoặc giàn phun mưa để oxy hóa nguồn nước.
Một số lưu ý trong cách lọc nước bằng than và cát
Khi xây bể lọc nước bằng than và cát, bạn cần lưu ý các vấn đề sau đây:
- Mua vật liệu ở địa chỉ uy tín, chất lượng.
- Dù là loại bể lọc nước nhỏ nhất thì cũng phải đảm bảo tổng độ dày tối thiểu của các lớp vật liệu là 50cm.
- Để xử lý triệt để được kim loại sắt, mangan, asen có trong nước, lớp vật liệu lọc filox rất quan trọng.
- Kỹ thuật lắp đường xả, đường nước ra quyết định đến chất lượng cũng như độ bền của vật liệu lọc nước.
- Tỉ trọng cát và sỏi là khoảng 1.360 – 1400kg/m3, tỉ trọng của than hoạt tính gáo dừa dạng hạt là 500 – 520kg/m3, dạng đầu đũa là 800 – 900kg/ m3 còn tỉ trọng hạt filox là 1700kg/m3.
Từ nguồn nước ban đầu, bạn cho nước đi qua vòi sen để tạo mưa nhằm tránh tình trạng sói mòn vật liệu lọc. Qua lớp cát trên cùng, nước đã được lọc sơ qua các loại bụi bẩn, vi sinh vật và phèn. Sau khi thấm qua lớp than hoạt tính, các chất độc hại, các loại vi sinh vật nguy hiểm và các khoáng chất khó hoàn tan trong nước sẽ bị hấp thụ lại. Nước tiếp tục thấm qua các lớp vật liệu lọc tiếp theo rồi đi ra bể chứa nước sạch.
Trên đây là những thông tin về cách lọc nước bằng than và cát mà Primer muốn chia sẻ đến bạn đọc. Tùy vào điều kiện thực tế của gia đình mà bạn lựa chọn xây bể có kích thước lớn hoặc nhỏ. Chỉ cần lắp đặt các lớp vật liệu đúng theo sơ đồ chỉ dẫn là bạn đã có được một nguồn nước sạch để dùng trong sinh hoạt hàng ngày. Để được tư vấn thêm về cách xây bể hoặc các loại máy lọc nước, các bạn hãy liên hệ trực tiếp với Primer theo số hotline 1900 98 98 35 hoặc truy cập vào website Primer bạn nhé.