Quá trình trao đổi chất giữ một vai trò rất quan trọng, nó quyết định sự khỏe mạnh của cơ thể, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động thường ngày của con người. Trong bài viết dưới đây, Primer sẽ giúp bạn tìm hiểu kỹ hơn về trao đổi chất là gì cũng như những dấu hiệu mà cơ thể đang báo hiệu cho bạn cần tăng cường trao đổi chất.
Trao đổi chất là gì?
Trao đổi chất có tên gọi trong tiếng Anh là Metabolism. Đây là một loạt quá trình sinh hoá bên trong của mỗi tế bào, chuyển hóa calo đã ăn thành nguồn năng lượng để sinh sống. Ngay cả khi không làm gì thì quá trình trao đổi chất vẫn diễn ra và đây được gọi là quá trình trao đổi chất trong trạng thái nghỉ ngơi hoặc trạng thái cơ bản.
Sự trao đổi chất và cụ thể là trao đổi chất nghỉ ngơi là động cơ để cơ thể hoạt động. Đây là năng lượng bạn đốt cháy để giữ cho tim đập, phổi thở và các cơ quan khác hoạt động. Chỉ tính riêng các cơ quan lớn trong cơ thể như là não, gan, thận và tim thì đã chiếm tới 50% lượng calo được đốt cháy từ quá trình này.
Đối với cơ thể vận động viên thì quá trình trao đổi chất khi nghỉ ngơi chiếm 60-75% tổng lượng calo đốt cháy mỗi ngày và điều này thay đổi khác nhau tuỳ cơ thể. Nếu đếm calo, biết được sự trao đổi chất khi nghỉ ngơi có thể sẽ giúp bạn tìm ra lượng thức ăn phù hợp mà không bị tăng cân.
Những người có tỉ lệ trao đổi chất tự nhiên cao có thể ăn nhiều hơn mà không lo bị tăng cân, điều này là bởi cơ thể họ có khả năng đốt cháy calo với tốc độ nhanh hơn. Nhóm người sở hữu “động cơ đốt trong” tuyệt vời này sẽ đốt cháy hàng trăm calo mỗi ngày một cách tự nhiên mà không cần thực hiện một động tác thể dục nào. Tuy nhiên thì khá khó để thúc đẩy tốc độ trao đổi chất trong trạng thái nghỉ vốn có của bạn.
Tốc độ trao đổi chất trong cơ thể được gọi là tỷ lệ trao đổi chất. Đây là hàm lượng calo mà mỗi người đốt cháy trong một khoảng thời gian nhất định, gọi là calo tiêu thụ. Tỷ lệ trao đổi chất được chia thành nhiều loại như sau:
- Tỷ lệ trao đổi chất cơ bản (BMR): Đây là tốc độ trao đổi chất trong khi ngủ hoặc là nghỉ ngơi hoàn toàn. Tốc độ trao đổi chất này để phục vụ phổi thở, tim bơm máu, não hoạt động và giữ ấm cơ thể.
- Tỷ lệ trao đổi chất khi nghỉ ngơi (RMR): Đây là tốc độ trao đổi chất tối thiểu để giữ cho cơ thể sống và hoạt động trong trạng thái nghỉ ngơi. Theo mức độ trung bình thì tỷ lệ RMR sẽ chiếm 50-75% tổng calo tiêu thụ.
- Hiệu ứng nhiệt của thực phẩm (TEF): Đây là số lượng calo được đốt cháy khi cơ thể tiêu hoá và chuyển hóa thức ăn. Thông thường thì tỷ lệ trao đổi chất này sẽ chiếm khoảng 10% tổng năng lượng của cơ thể.
- Hiệu ứng nhiệt của các bài tập thể dục (TEE): Đây là sự gia tăng lượng calo bị đốt cháy khi tập thể dục.
- Sự sinh nhiệt trong các hoạt động khác (NEAT): Đây là lượng calo cần thiết cho các hoạt động khác ngoài việc tập luyện thể dục thể thao như đi đứng, cử động.
Để hỗ trợ quá trình trao đổi chất trong cơ thể diễn ra tốt hơn, bạn có thể thêm vào thực đơn mỗi ngày của mình những thực phẩm bao gồm hạnh nhân, trà xanh, các loại đậu, súp lơ, giấm táo, dầu dừa, rong biển, chanh, bưởi, táo, gừng, quế,… Ngoài ra, hãy lựa chọn và bổ sung cho cơ thể nguồn nước sạch từ máy lọc nước công nghệ RO, bộ lọc nước đầu nguồn để đảm bảo một sức khỏe toàn diện bạn nhé!
Sự quan trọng của quá trình trao đổi chất đối với cơ thể
Quá trình trao đổi chất diễn ra như thế nào và tầm quan trọng của quá trình này là gì? Quá trình trao đổi chất liên quan mật thiết đến nhiều hoạt động của các cơ quan khác như tim, não, thận, gan… Quá trình này sử dụng đến 50% lượng calo được đốt cháy của toàn bộ cơ thể.
Trao đổi chất ảnh hưởng trực tiếp đến trọng lượng cơ thể
Những người có tốc độ trao đổi chất tự nhiên cao sẽ có thể ăn nhiều hơn người bình thường mà không bị tăng cân quá mức. Còn đối với những người có tỷ lệ trao đổi chất tự nhiên thấp thì phải kiểm soát việc ăn uống của bản thân để có thể duy trì tốt trọng lượng cơ thể.
Người có quá trình trao đổi chất nhanh thì cơ thể có thể hoạt động tốt hơn. Thực tế là không có một cơ thể nào giống nhau cả. Quá trình này, một phần sẽ phụ thuộc vào cơ địa sẵn có.
Một số người có tỷ lệ trao đổi chất nhanh sẽ duy trì trọng lượng có thể ở mức cân đối tốt hơn nhờ quá trình đốt cháy calo tốt bởi cơ địa.
Quá trình trao đổi chất ảnh hưởng đến tuổi thọ con người
Việc trao đổi chất kém, không đáp ứng tốt nhu cầu năng lượng mà cơ thể cần để các cơ quan có thể hoạt động bình thường sẽ dẫn đến tình trạng quá trình nội sinh bị đẩy mạnh hơn bình thường.
Điều này dẫn đến tình trạng cơ thể buộc phải đẩy nhanh tốc độ lão hóa, khiến cho các bộ phận bị tổn thương sớm, tích tụ những chất xấu đưa về cơ thể. Những điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ của con người.
Việc thúc đẩy quá trình trao đổi chất có tầm quan trọng vô cùng lớn, đặc biệt là đối với những người quan tâm đến trọng lượng của cơ thể. Những biện pháp đẩy mạnh quá trình trao đổi chất và hoạt động đốt cháy calo trong cơ thể còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau.
Một số cách đẩy mạnh quá trình trao đổi chất
Việc cải thiện quá trình trao đổi chất và năng lượng là một quá trình dài và đòi hỏi sự kiên trì. Theo đó, bạn có thể áp dụng một số phương pháp sau:
Uống nhiều nước
Nước chiếm 70% cơ thể nên cơ thể chúng ta cần nước để dễ dàng chuyển hóa các loại calo và dinh dưỡng được nạp vào. Nếu bạn không cung cấp đủ nước cho cơ thể thì quá trình trao đổi chất sẽ diễn ra chậm hơn. Theo nghiên cứu thì cơ thể của người trưởng thành cần khoảng 2 lít nước mỗi ngày hoặc nhiều hơn thế để duy trì được quá trình hoạt động bên trong cơ thể cũng như việc đốt cháy calo được nhiều hơn.
Do đó, bạn cần phải đảm bảo nạp đủ nước cho cơ thể mỗi ngày, lượng nước cũng có thể lấy từ các loại trái cây hay các loại rau quả tự nhiên.
Đảm bảo ngủ đủ giấc và ăn đủ bữa
Một cơ thể được “làm việc” đúng giờ và được “nghỉ ngơi” đầy đủ sẽ là một cơ thể khỏe mạnh. Duy trì việc ngủ đúng giờ, ngủ đủ giấc và ăn đủ bữa sẽ giúp bạn có được một cơ thể khỏe mạnh, hoạt động tốt và linh hoạt hơn.
Duy trì cân nặng ở mức cân đối
Quá trình trao đổi chất ảnh hưởng trực tiếp đến trọng lượng cơ thể. Nếu bạn muốn có một cơ thể đẹp thì bạn cần phải duy trì một cơ thể khỏe mạnh. Để có một cơ thể khỏe mạnh thì bạn cần phải duy trì cân nặng ở mức cân đối. Bạn cần phải biết cách kiểm soát những gì nạp vào cơ thể để các cơ quan được hoạt động tốt mỗi ngày. Từ đó bạn mới có thể thúc đẩy quá trình trao đổi chất diễn ra hiệu quả.
Tập thể dục
Trao đổi chất sẽ giúp cơ thể chúng ta đốt cháy calo một cách liên tục, ngay cả khi cơ thể không hoạt động. Do vậy, đối với những người thường xuyên tập thể thao và có sức bền ổn định thì quá trình trao đổi chất sẽ diễn ra nhanh hơn và hiệu quả hơn. Chỉ cần thường xuyên tập các bài tập nhẹ nhàng để cho các khối cơ bắp luôn được kích hoạt, các chất luôn được luân chuyển thì bạn cũng đã góp phần thúc đẩy quá trình trao đổi chất diễn ra một cách hiệu quả.
Vừa rồi là những thông tin quan trọng mà Primer đã làm rõ về quá trình trao đổi chất là gì. Chúng tôi hy vọng bài viết đã cung cấp được những kiến thức hữu ích và cần thiết cho quý bạn đọc. Primer chúc bạn có một cơ thể khỏe mạnh, sức khỏe dồi dào và đừng quên đón xem các bài viết tiếp theo của chúng tôi nhé!